જાણે અજાણે થયેલા પાપોને નષ્ટ કરનાર પાપનાશક સ્તોત્ર
‘અગ્નિ પુરાણ’, ભગવાન વેદ વ્યાસજી દ્વારા રચિત અઢાર પુરાણોમાંનું એક, જેમાં અગ્નિદેવ દ્વારા મહર્ષિ વશિષ્ઠને આપવામાં આવેલ વિવિધ ઉપદેશો છે. આ અંતર્ગત મહાત્મા પુષ્કર આ પાપી સ્તોત્ર વિશે કહે છે કે માણસ મનની મલિનતા, ચોરી, ખૂન, વ્યભિચાર વગેરે જેવા વિવિધ પાપો કરે છે, પરંતુ જ્યારે મન કંઈક અંશે શુદ્ધ હોય છે, ત્યારે તેને આ પાપોમાંથી મુક્તિ મેળવવાની ઈચ્છા થાય છે. ત્યારે ભગવાન નારાયણની સ્તુતિ કરવાથી તમામ પાપોનું પ્રાયશ્ચિત પૂર્ણ થાય છે. તેથી જ આ દિવ્ય સ્તોત્રનું નામ ‘સમસ્ત પાપનાશક સ્તોત્ર’ છે.
નીચેની રીતે ભગવાન નારાયણની સ્તુતિ કરો:
विष्णवे विष्णवे नित्यं विष्णवे विष्णवे नमः ।
नमामि विष्णुं चित स्थमहंकारगतिं हरिम् ॥
चित्तस्थमीशमव्यक्तमनन्तमपराजितम् ।
विष्णुमीडयमशेषेण अनादिनिधनं विभुम् ।।
विष्णुश्चित्तगतो यन्मे विष्णुर्बुद्धिगतश्च यत् ।
यच्चाहंकारगो विष्णुर्यव्दिष्णुमॅयि संस्थितः ॥
करोति कर्मभूतोऽसौ स्थावरस्य चरस्य च ।
तत् पापं नाशमायातु तस्मिन्नेव हि चिन्तिते ॥
ध्यातो हरति यत् पापं स्वप्ने दृष्टस्तु भावनात् ।
तमुपेन्द्रमहं विष्णुं प्राणतातिॅहरं हरिम् ॥
जगत्यस्मिन्निराधारे मज्जमाने तमस्यधः ।
हस्तावलम्बनं विष्णुं प्रणमामि परात्परम् ॥
सर्वेश्वरेश्वर विभो परमात्मन्नधोक्षज ।
हृषीकेश हृषीकेश हृषीकेश नमोऽस्तु ते ॥
नृसिंहानन्त गोविंद भूतभावन केशव ।
दुरुक्तं दुष्कृतं ध्यातं शमयाधं नमोऽस्तु ते ॥
यन्मया चिन्तितं दुष्टं स्वचित्तवशवर्तिना ।
अकार्यँ महदत्युग्रं तच्छ्मं नय केशव ॥
ब्रह्मण्यदेव गोविंद परमार्थपरायण ।
जगन्नाथ जगध्दतः पापं प्रश्मयाच्युत ॥
यथापरह्मे सायाह्मे मध्याह्मे च तथा निशि ।
कायेन मनसा वाचा कृतं पापमजानता ॥
जानता च हृषीकेश पुण्डरीकाक्ष माधव ।
नामत्रयोच्चारणतः पापं यातु मम क्षयम् ॥
शरीरं में हृषीकेश पुण्डरीकाक्ष माधव ।
पापं प्रशमयाध त्वं वाक्कृतं मम माधव ॥
यद् भुंजन यत् स्वपंस्तिष्ठन् गच्छन् जाग्रद यदास्थितः ।
कृतवान् पापमधाहं कायेन मनसा गिरा ॥
यत् स्वल्पमपि यत् स्थूलं कुयोनिनरकावहम् ।
तद् यातु प्रशमं सर्वं वासुदेवानुकीर्तनात् ॥
परं ब्रहम परं धाम पवित्रं परमं च यत् ।
तस्मिन् प्रकीर्तिते विष्णौ यत् पापं तत् प्रणश्यतु ॥
यत् प्राप्य न निवतॅन्ते गन्धस्पशाॅदिवजिॅतम् ।
सूरयस्तत् पदं विष्णोस्तत् सर्वं शमयत्वधम् ॥
माहात्म्यं:-
पापप्रणाशनं स्त्रोत्रं यः पठेच्छृणुयादपि ।
शारीरैमॉनसैवॉग्जैः कृतैः पापैः प्रमुच्यते ॥
सर्वपापग्रहादिभ्यो याति विष्णोः परं पदम् ।
तस्मात् पापे कृते जप्यं स्त्रोत्रं सवॉधमदॅनम्॥
प्रायश्चित्तमधौधानां स्त्रोत्रं व्रतकृते वरम् ।
प्रायश्चित्तैः स्त्रोत्रजपैर्व्रतैनॅश्यति पातकम् ॥
તે શ્રી વિષ્ણુ ચરતા જીવોના કર્મો સ્વરૂપે બિરાજમાન છે, તેમનો વિચાર કરવાથી મારા પાપો નાશ પામે છે. હું ઇન્દ્રના પુત્ર ભગવાન વિષ્ણુને પ્રણામ કરું છું, જે ધ્યાન દ્વારા પાપોને દૂર કરે છે અને અનુભૂતિ દ્વારા સ્વપ્નમાં દર્શન આપે છે.
આ નિરાધાર વિશ્વમાં અજ્ઞાનતાના અંધકારમાં ડૂબી રહેલા લોકોને મદદરૂપ થનાર પરમાત્મા ભગવાન વિષ્ણુને હું નમન કરું છું. સર્વશક્તિમાન પ્રભુ! કમળ પ્રભુ! હૃષીકેશ! તમને શુભેચ્છાઓ ઇન્દ્રિયોના ભગવાન શ્રી વિષ્ણો! તમને શુભેચ્છાઓ નરસિંહ! અનંત સ્વરૂપ ગોવિંદ! બધા ભૂતોના સર્જક કેશવ! મારા દ્વારા બોલવામાં આવેલા ખરાબ શબ્દો અથવા જે પાપી વિચારો કરવામાં આવ્યા છે, તે મારા પાપને માફ કરો, તમને નમસ્કાર. કેશવ! મારા મનના નિયંત્રણમાં રહીને, મેં જે કર્યું છે તે કરી શકાતું નથી તે અત્યંત ઉગ્ર પાપી વિચારોને શાંત કરો. પરમાર્થપરાયણ, બ્રાહ્મણપ્રેમી ગોવિંદ! જગન્નાથ જે કદી પોતાની ગરિમાથી વિચલિત ન થાય! જગતના પાલનહાર દેવેશ્વર ! મારા પાપનો નાશ કરો. બપોર, બપોર, સાંજ અને રાત્રે શરીર, મન અને વાણી દ્વારા મેં જાણી-અજાણ્યે જે કંઈ પાપ કર્યાં છે, ‘પુંડ્રીકાક્ષ’, ‘હૃષિકેશ’, ‘માધવ’ – તારા આ ત્રણ નામોના ઉચ્ચારણથી મારાં તે બધાં પાપ થઈ જાય છે. અશક્ત કમલનયન! લક્ષ્મીપતે! ઇન્દ્રિયોના સ્વામી માધવ! આજના દિવસે તમે મારા શરીર અને વાણીથી કરેલા પાપોનો નાશ કરો. જમતી વખતે, સૂતી વખતે, ઊભા રહીને, ચાલતી વખતે કે જાગતી વખતે મેં મારા મન, વાણી અને શરીરથી જે પણ સૂક્ષ્મ કે સ્થૂળ પાપો કર્યાં હોય, તે ભગવાન વાસુદેવના નામનો જપ કરવાથી નાશ થાય. શ્રી વિષ્ણુના જપ દ્વારા મારા પાપો ધોવાઈ જાય, જે પરમ ભગવાન, પરમ ધામ અને સૌથી પવિત્ર છે. જે પ્રાપ્ત કર્યા પછી ઋષિમુનિઓ ફરી પાછા આવતા નથી, જે ગંધ, સ્પર્શ વગેરે તન્માત્રોથી મુક્ત છે, શ્રી વિષ્ણુનું તે પરમ પદ મારા બધા પાપોને દૂર કરે.
માહાત્મ્યઃ જે મનુષ્ય પાપોનો નાશ કરનાર આ સ્તોત્રનો પાઠ કરે છે અથવા સાંભળે છે, તે શરીર, મન અને વાણીના તમામ પાપોમાંથી મુક્ત થઈ જાય છે અને તમામ અશુભ ગ્રહોથી મુક્ત થઈને શ્રી વિષ્ણુના પરમ પદને પ્રાપ્ત કરે છે. એટલા માટે કોઈપણ પાપ કર્યા પછી આ સ્તોત્રનો જાપ કરો. આ પાપી જૂથોના પ્રાયશ્ચિત સમાન છે. જેઓ વ્રત રાખે છે તેમના માટે પણ શ્રેષ્ઠ છે. સ્તોત્ર જાપ અને ઉપવાસ કરવાથી બધા પાપોનો નાશ થાય છે. તેથી જ આનંદ અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ માટે તેમની વિધિઓ કરવી જોઈએ.
