આ કારણને લીધે લગ્નનાં બંધનમાં બંધાઈ શક્યા નહીં પ્રેમનાં રૂપક રાધા-કૃષ્ણ, શું તમે પણ જાણો છો તેનું કારણ

રાધા અને કૃષ્ણ એ બે નામ છે જે જ્યારે પણ યાદ કરવામાં આવે છે ત્યારે બંનેને સાથે યાદ કરવામાં આવે છે. તેથી બંને નામ એક સાથે લેવામાં આવે છે. એટલું જ નહીં, રાધા અને કૃષ્ણના પ્રેમની વાતો સાંભળીને આપણે બધા મોટા થયા છીએ. આપણે બધાએ તેમની મિત્રતા, પ્રેમ અને ટીવી પર સાથે રહેવાની વાર્તાઓ જોઈ છે અને સાંભળી છે. કહેવાય છે કે બંને વચ્ચેનો પ્રેમ દુનિયાનો સૌથી સાચો પ્રેમ હતો. રાધા કૃષ્ણની વાર્તાએ જ અમને અને તમને પ્રેમનો સાચો અર્થ શીખવ્યો. તેમનું નામ પ્રેમનું ‘રૂપક’ બની ગયું. પણ શું તમે જાણો છો કે રાધા અને કૃષ્ણ ક્યારેય લગ્ન કર્યા નથી?

હવે તમે હાં કહી શકો છો. અમને ખબર છે કે બંનેના લગ્ન થયા ન હતા. તો ચાલો આપણે એ પણ જાણીએ કે તેઓએ લગ્ન કેમ ન કર્યા? રાધા અને કૃષ્ણના લગ્ન કેમ ન થયા તેની અપેક્ષા રાખી શકાય. ઘણાને આ ખબર નહીં હોય. તો ચાલો અમે તમને કેટલાક કારણો જણાવીએ કે આ બંને કે જેમને ‘પ્રેમના રૂપકો’ કહેવામાં આવે છે તેઓ ક્યારેય લગ્નના બંધનનાં બંધાઈ શક્યા નહીં. કલ્પના કરો કે જે કૃષ્ણ પહેલાં રાધાનું નામ આવે છે તેઓ એકબીજા વિના કેવી રીતે જીવી શક્યા હશે? એ પછી પણ કૃષ્ણના લગ્ન રુક્મિણી સાથે થયા. આવો જાણીએ રાધા કૃષ્ણના લગ્ન કેમ નથી.

જણાવી દઈએ કે રાધા અને કૃષ્ણના દિવ્ય પ્રેમના શ્રાપ પાછળ ઘણી વાર્તાઓ છે. જોકે, આમાંની બે સૌથી પ્રખ્યાત વાર્તાઓ છે. જેના કારણે રાધા અને કૃષ્ણ એક થઈ શકતા નથી. પહેલી વાર્તામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે શ્રીદામા ભગવાન કૃષ્ણના ભક્ત હતા. કૃષ્ણના ભક્ત હોવા છતાં પણ તેમણે કૃષ્ણને પ્રાર્થના કરવા માટે સૌથી પહેલા રાધાના નામનો ઉલ્લેખ શા માટે કરવો પડ્યો તે તેમને પચતું નહોતું. એવામાં તેમણે ક્યારેય ‘રાધે-કૃષ્ણ’ શબ્દસમૂહ સ્વીકાર્યો નથી. તે માનતો હતો કે ભક્તિ પ્રેમની બહાર છે અને પ્રેમ એ ફક્ત એક ઢોંગ છે. વળી, શ્રીકૃષ્ણને જે કંઈ આપે છે તે કૃષ્ણ રાધા રાણીને પહેલા કેમ આપે છે એ હકીકત પણ તેઓ સ્વીકારી શક્યા નહીં. શ્રીદામા ગુસ્સે થઈ હતી અને રાધારાણીને કૃષ્ણ વિના ૧૦૦ વર્ષ જીવવા બદલ શ્રાપ આપ્યો હતો.

વળી ૧૦૦ વર્ષના આ શ્રાપની વાર્તા બ્રહ્મવૈવર્ત પુરાણમાં થોડી અલગ રીતે વાંચવામાં આવે છે. બ્રહ્મવૈવર્ત પુરાણ અનુસાર, પૃથ્વી પર આવતાં પહેલાં, રાધાએ એક વખત કૃષ્ણના સેવક શ્રીદામા સાથે દલીલ કરી હતી. આવી સ્થિતિમાં રાધા રાણી ગુસ્સે થઈ ગયા અને શ્રીદામાને રાક્ષસ તરીકે જન્મ લેવાનો શ્રાપ આપ્યો. બદલામાં શ્રીદામાએ રાધાને પણ શ્રાપ આપ્યો હતો કે તે એક માનવ તરીકે જન્મ લેશે અને ૧૦૦ વર્ષ સુધી તેના પ્રિયથી છૂટા થઈ જશે. તે પછી તેણીને ફરીથી શ્રીહરિની સંગત મળશે અને તે ગોકુલ પરત ફરશે. તો આ વાર્તા શ્રીદામા સાથે સંબંધિત છે. જે જુદા જુદા સંદર્ભમાં જુદા જુદા સ્થળોએ કહેવામાં આવે છે. પણ જેની મુખ્ય વાત એ છે કે રાધાને શ્રાપના કારણે કૃષ્ણથી દૂર રહેવું પડ્યું.

બીજી વાર્તા કહે છે કે એક દિવસ રાધા રાણીને ચીડવવા કૃષ્ણ તેના બીજા મિત્રો સાથે વાત કરી રહ્યો હતો. આનાથી રાધા વધારે ગુસ્સે થઈ ગઈ અને તેણે કૃષ્ણ ઉપર પોતાનો ગુસ્સો ઠાલવ્યો. શ્રી કૃષ્ણના ભક્ત શ્રીદામાએ આ બધું જોયું હતું, જેણે રાધા રાણીના વર્તનને યોગ્ય માન્યું ન હતું. આવી સ્થિતિમાં તેણે રાધા રાણીને શ્રાપ આપ્યો અને તેથી તે શ્રી કૃષ્ણથી અલગ થઈ ગઈ.

રાધા અને કૃષ્ણ એક જીવાત્મા, ફક્ત શરીર અલગ-અલગ

બીજી તરફ રાધા અને કૃષ્ણ સાથે જોડાયેલી ઘણી વાતો આપણને કહે છે કે આ બંને અલગ નહોતા. આ બંને શરીરો ભલે અલગ થી રાખવામાં આવ્યા હોય, પરંતુ તેમના આત્મા એક સરખા હતા. બંનેનાં લગ્ન કેવી રીતે થઈ શકે? આપણે બધા જાણીએ છીએ કે લગ્ન કરવા માટે બે લોકોની જરૂર છે, પરંતુ રાધા અને કૃષ્ણ આત્મા હતા, તેઓ એકબીજાથી અલગ ન હતા, તેઓ એકબીજામાં રહેતા હતા અને તે સાબિત કરવા માટે તેમના લગ્ન કરવાની જરૂર નહોતી.

એટલું જ નહીં ક્યાંક એવું જોવા અને વાંચવા મળે છે કે શ્રીકૃષ્ણ અને રાધા એકબીજા સાથે આધ્યાત્મિક રીતે જોડાયેલા હતા, તેથી તેમને હંમેશા ‘રાધા-કૃષ્ણ’ કહેવામાં આવે છે. રુક્મિની-કૃષ્ણ નહીં. રુક્મિનીએ પણ શ્રીકૃષ્ણને મેળવવા માટે ઘણી જતન કરેલું હતું. તે તેના ભાઈ રુકામીની વિરુદ્ધ ગઈ હતી. રાધાની જેમ રુક્મિની પણ શ્રીકૃષ્ણને પ્રેમ કરતી હતી, રુક્મિનીએ શ્રીકૃષ્ણને પણ એક પ્રેમ પત્ર મોકલ્યો હતો કે તેઓ આવીને તેને પોતાની સાથે લઈ જાય. રુક્મિનીએ પ્રેમ પત્રમાં ૭ શ્લોક લખ્યા હતા. રુક્મિનીનો પ્રેમપત્ર શ્રીકૃષ્ણના હૃદયને સ્પર્શી ગયો અને તેણે રુક્મિનીની વિનંતી સ્વીકારવી પડી. આ રીતે રુક્મિણી શ્રીકૃષ્ણની પ્રથમ પત્ની બની.

લક્ષ્મીનો અવતાર હતા રૂકમણી

ઘણી જગ્યાએ એ વાંચવામાં આવે છે કે રુક્મિણી લક્ષ્મીજીનો અવતાર હતો અને ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ ભગવાન વિષ્ણુના અવતાર હતા. જેઓ કંસનો અંત લાવવા માટે જન્મ્યા હતા. રુક્મિણી ભગવાન વિષ્ણુના પત્ની લક્ષ્મીનો અવતાર પણ હતો. રુક્મિની અને કૃષ્ણ વિષ્ણુ અને લક્ષ્મી હોવાથી સાથે રહેવાના હતા. કૃષ્ણ રાધા સાથે રમતાં મોટા થયા અને તેમની નજીક રહ્યા, પરંતુ તે રુક્મિની જ હતી. જેની સાથે ખરેખર કૃષ્ણ હતા.

આ વાતો અને માન્યતાઓ ઉપરાંત રાધા અને કૃષ્ણના લગ્ન થવાની વાતો પણ છે. એક વાર્તા કહે છે કે રાધા અને કૃષ્ણ એકબીજાને પ્રેમ કરતા હતા. તે સાચું છે, પરંતુ આ પ્રેમ ભૌતિક અથવા શારીરિક નહોતો. તેઓ એકબીજાને પ્રેમ કરતા હતા પરંતુ સામાન્ય શારીરિક અર્થમાં નહીં. રાધા રાનીને પહેલેથી જ સમજાયું હતું કે કૃષ્ણ સામાન્ય માણસ નથી. તે એક દિવ્ય માણસ છે. કોઈ ભક્ત જાણે ભગવાનને પ્રેમ કરતો હોય તેમ તે તેમને પ્રેમ કરતી હતી. રાધા કૃષ્ણને ‘ભક્તિ ભાવ’ થી પ્રેમ કરતી હતી, વાસના થી નહીં. કૃષ્ણ પ્રત્યેનો તેમનો પ્રેમ ભૌતિકવાદથી પર હતો, કૃષ્ણ પ્રત્યેનો તેમનો પ્રેમ દૈવી હતો. રાધા અને કૃષ્ણએ ક્યારેય લગ્ન કેમ ન કર્યા તેની પાછળ આ સૌથી લોકપ્રિય સિદ્ધાંત રહ્યો છે. જો તમને આ વાર્તા ગમે છે, તો કૃપા કરીને અમને કોમેન્ટમાં જણાવો.